اداره ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA) تخمین می زند که تصادفات لیفتراک هر سال باعث حدود 34900 جراحت جدی و 85 حادثه مرگبار می شود. حتی نگران‌کننده‌تر این است که 25 درصد از این حوادث ناشی از آموزش ناکافی است که نشان‌دهنده اهمیت آموزش هر کارگر در مورد قوانین حیاتی عملکرد ایمن لیفتراک است. بنابراین پیش از خرید یا اجاره لیفتراک، ضروریست که نیروی کار آموزش دیده استخدام کرده باشید.
1. گواهی کار با لیفتراک را بگیرید
از آنجایی که بسیاری از تصادفات به دلیل آموزش ضعیف ایمنی لیفتراک است، توصیه می شود تنها افرادی که مطابق با استانداردهای OSHA آموزش دیده و دارای مجوز هستند مسئولیت راه اندازی لیفتراک را بر عهده بگیرند. کارفرمایان باید حداقل هر سه سال یک بار عملکرد کارکنان خود را ارزیابی کنند و با فیلم‌های ایمنی لیفتراک، کلاس‌ها و جلسات عملی، آموزش را تکمیل کنند.
2. لباس مناسب بپوشید
اپراتورهای لیفتراک باید با تجهیزات ایمنی مناسب، از جمله کفش ایمنی، کلاه سخت و ژاکت با دید بالا کار کننند. حتما لباس های گشاد را کنار بگذارید تا از گیر کردن لباس در لیفتراک جلوگیری کنید.
3. نوع لیفتراک را بشناسید
OSHA انواع و طبقه بندی های مختلف لیفتراک را مشخص کرده است. از آنجایی که هر نوع لیفتراک، ساختار، محدودیت وزن، سرعت، شعاع چرخش و کاربرد خاص خود را دارد، مهم است که تجهیزات خود را بشناسید تا از بهترین شیوه های ایمنی پیروی کنید.
4. تجهیزات را روزانه بازرسی کنید
قبل از هر بار استفاده باید لیفتراک ها را به طور کامل بررسی کنید. بررسی روزانه با سرپرست شیفت برای شناسایی و ثبت هر گونه مشکل یا نقص توصیه می شود. هر وسیله ای که نیاز به تعمیر دارد هرگز نباید مورد استفاده قرار گیرد.
لازم نیست این چک ها طولانی یا پیچیده باشند. در اینجا یک چک لیست سریع ایمنی لیفتراک وجود دارد که کارگاه‌ها و کارخانه‌ها می توانند بر اساس توصیه های OSHA اجرا کنند.
- کنترل های عملیاتی مانند ترمز، چراغ ها، بوق و فرمان را تست کنید.
- دکل لیفتراک و محافظ بالای سر را برای آسیب دیدگی بررسی کنید.
- سطح لاستیک و مایعات (هیدرولیک، ترمز، موتور، سوخت و خنک کننده) را بررسی کنید.
- نشتی آب، روغن یا رادیاتور را بررسی کنید.
- مطمئن شوید که چنگال ها در شرایط خوبی هستند (به عنوان مثال صاف، بدون ترک، بدون موج باشند).
- به دنبال خطرات احتمالی باشید.
5. دید کامل را حفظ کنید
چنگال لیفتراک را تا سطح زمین پایین نگه دارید تا دید واضحی از جلو داشته باشید. اگر بار دید شما را محدود می کند، بهتر است دنده عقب رانندگی کنید. هنگام قرار دادن بار، همیشه مطمئن شوید که دید خوبی از قفسه دارید. در این رابطه به این توصیه ها توجه کنید:
- همیشه با عابران پیاده و سایر کارگران تماس چشمی داشته باشید
- همیشه حواس‌تان به مسیر باشد
- از آینه ها برای افزایش دید استفاده کنید
- اگر در شب، محیط بیرون یا در مناطقی که به نور اضافی نیاز دارید با لیفتراک کار می‌کنید، حتما از چراغ های جلو استفاده کنید
6. از سیستم علامت گذاری روی زمین استفاده کنید
سیستم علامت گذاری روی زمین می تواند به افزایش ایمنی کارگران کمک کند. از رنگ زرد برای علامت گذاری خطرات فیزیکی مانند نواحی مستعد سقوط یا زمین خوردن و قرمز برای مشخص کردن خطرات آتش سوزی، تجهیزات آتش نشانی و سوئیچ های اضطراری استفاده کنید. راه یاب ها و علائم را در سراسر محیط قرار دهید تا عابران پیاده را از مسیرهای لیفتراک دور نگه دارید، لیفتراک ها را در مسیرهای ایمن هدایت کنید و جریان کلی ترافیک را بهبود بخشید.
7. از حد ظرفیت تجهیزات عبور نکنید
از ظرفیت لیفتراک خود و هر گونه لوازم جانبی استفاده شده آگاه باشید. از حمل وزنی که بیشتر از وزن تعادل لیفتراک است خودداری کنید. به دلیل نحوه کار لیفتراک ها، بارگذاری بیش از حد می تواند باعث شود چرخ های عقب از زمین بلند شوند و کل دستگاه سقوط کند. این می تواند باعث آسیب به پرسنل و آسیب به تجهیزات و مواد شود.
8. هرگز افراد اضافی را سوار نکنید
اجازه ندهید کارگران دیگر با شما روی تجهیزات سوار شوند مگر اینکه صندلی دوم در لیفتراک نصب شده باشد. از لیفتراک برای بلند کردن افراد استفاده نکنید، زیرا لیفتراک ها برای حمل بار طراحی شده اند. اگر نیاز به بلند کردن فردی دارید، فقط از یک سکوی کار مطمئن و قفس ایمنی لیفتراک استفاده کنید.
9. به پایداری لیفتراک توجه کنید
قبل از استفاده از لیفتراک، مطمئن شوید که دست‌ها و کفش‌هایتان کاملاً خشک هستند و در موقعیتی راحت بنشینید و همه کنترل‌ها در دسترس هستند.
هر لیفتراک دارای یک مرکز ثقل است – نقطه ای که وزن در آن مرکزیت یکسانی دارد – که با باری که حمل می کند مرتبط است. لیفتراک ها بر اساس یک سیستم تعلیق سه نقطه ای به نام “مثلث پایداری” ساخته شده اند که اپراتورها باید در آن بمانند تا از واژگونی آن جلوگیری کنند. هرچه بار سنگین‌تر باشد، مرکز ثقل از مرکز بار دورتر است و ظرفیت بالابری لیفتراک شما کاهش می‌یابد.
10. مطمئن شوید که بارها پایدار و ایمن هستند
هنگام قرار دادن بارها بر روی اسکله بارگیری، حتما آنها را از نظر تعادل بررسی کنید. در حالی که بار به سمت عقب متمایل شده است حرکت کنید و چنگال ها را تا حد امکان پایین نگه دارید تا پایداری تجهیزات را افزایش دهید، به خصوص هنگام حرکت در رمپ. در صورت لزوم از طناب یا اتصالات برای محکم کردن پشته ها و بارهای سنگین استفاده کنید و مطمئن شوید که پالت ها یا لغزنده های استفاده شده وزن مناسبی برای بار دارند.
11. با سرعت مناسب حرکت کنید
لیفتراک خود را در محدوده سرعت تعیین شده برانید. بسیار مهم است که توقف، چرخش یا تغییر مسیر ناگهانی نداشته باشید یا در پیچ‌های تند، سریع حرکت نکنید، چون این اقدامات می تواند باعث واژگونی لیفتراک شود. اگر لیفتراک شما شروع به واژگونی کرد، سعی نکنید از ماشین بیرون بپرید. کارشناسان توصیه می کنند در خودرو بمانید، فرمان را بگیرید و پاهای خود را محکم کنید.
12. فاصله عملیاتی ایمن را حفظ کنید
همیشه مراقب سایر تجهیزات موجود در محل کار باشید. از لیفتراک در مجاورت ماشین‌های دیگر استفاده نکنید، مگر اینکه واقعا ضروری باشد، و فاصله ایمنی را حفظ کنید تا فضایی برای توقف ایمن داشته باشید و از ماشین‌هایی که به‌صورت غیرقابل پیش‌بینی در حال حرکت هستند فاصله بگیرید.
13. از قسمت‌های خطرناک لیفتراک دوری کنید
از ایستادن یا راه رفتن زیر بار، مکانیزم بالابر یا ضمیمه لیفتراک خودداری کنید، زیرا ممکن است بار روی هر کسی که در زیر آن قرار دارد بیفتد. دست ها و پاها را از دکل لیفتراک دور نگه دارید، زیرا دکل متحرک می تواند باعث آسیب جدی شود.
14. لیفتراک را به موقع سوخت گیری و شارژ کنید
این مهم است که تجهیزات را به طور کامل شارژ و با سوخت نگه دارید. حتماً در مکان های مشخص شده که معمولاً دارای تهویه مناسب و بدون وجود شعله یا جرقه هستند، شارژ و سوخت گیری کنید. قبل از سوخت گیری یا شارژ، حتما لیفتراک را خاموش کنید.
15. در انتهای شیفت، لیفتراک را در جای مناسب پارک کنید
در پایان شیفت حتما وسایل را در محل های تعیین شده و مجاز پارک کنید. چنگال ها را کاملاً پایین بیاورید تا روی زمین قرار گیرند، ترمز دستی را بکشید، موتور را خاموش کنید و کلید را از استارت بردارید.
دلایل اصلی حوادث لیفتراک‌ها چه مواردی هستند؟
علل اصلی تصادفات لیفتراک به سه دسته خطر تقسیم می شوند: خطای کاربر، محیط کار و طراحی مکانیکی. پرسنل آموزش ناکافی مسئول بخش قابل توجهی از حوادث لیفتراک هستند. OSHA تخمین می زند که از 70 درصد از تصادفات لیفتراک را می توان با آموزش مناسب پیشگیری کرد.
در اینجا دلایل اصلی حوادث مرگبار عمده لیفتراک طبق آمار انجمن کامیون های صنعتی آورده شده است.
واژگونی وسایل نقلیه عامل اصلی مرگ و میر ناشی از لیفتراک است. عوامل متعددی در واژگونی لیفتراک نقش دارند، از جمله خطاهای کاربر مانند چرخش نامناسب، رانندگی با بار زیاد، چرخش یا توقف خیلی سریع و همچنین عوامل محیطی مانند سطوح ناپایدار و مسیرهای نامطمئن برای عبور لیفتراک.